افق بیداری اسلامی و ضرورت طرح مسئلۀ نظام سازی
هر حرکت اصیل انقلابی برای استمرار و به ثمر نشستن خود، نیاز به سه شرط اساسی: "شور، شعور و شعار" دارد.
متأسّفانه نگاه صفر و صدی بر جامعۀ دانشگاهی ما حاکم است. در گرایشات سیاسی نیز اینچنین است.... . اوج زمانی که می توانید شعارهایتان را با شعور تبیین کرده و با شور در راه تحقّق آنها حرکت کنید، همین دوران دانشجویی ست.... . ده-پانزده سال پیش هر کس دانشجو بود،با افتخار می گفت:من دانشجو ام، امّا الآن به این دانشجو طوری نگاه می کنند که انگار این قاتل است! یک بخش این معضل بر می گردد به افزایش جمعیت دانشجو و -به اصطلاح- به هم خوردن عرضه و تقاضا. ولی بخش دیگر آن به عملکرد خود دانشجویان باز می گردد. از دانشجویان انتظار می رود با مطالعه بر سر کلاس حاضر شوند و در مواقع لزوم استاد را هم به چالش بکشند.
اوّلین بار ژیوانفسکی روسی در سال 1919میلادی آیندۀ حرکت بیداری اسلامی را برای غرب گوشزد کرد.
الآن بیداری اسلامی واقعیتی ست که اتّفاق افتاده است. طرح ما برای این چیست؟ این طرح ها را چه کسانی باید ارائه بدهند جز دانشگاهیان؟ من در یک سخنرانی در دانشگاه صنعتی، 28 ایراد از سیستم آموزشی کشور گرفتم که به خیلی ها برخورد؛ در حالی که پیشنهاد هم می دادم. فضای آموزشی، دانشجویان را مفت خور بار آورده است. وضعیت ما در علوم انسانی فاجعه است؛ در علوم فنّی و مهندسی نسبتاً خوبیم، ولی در علوم انسانی، نه.... . امروز -به فرض- گرفتیم که انقلابیون بحرین پیروز شدند. چه کار می خواهیم بکنیم؟ یک مدل ارائه بدهید. بگوییم که ما هم انقلابی مثل انقلاب شما تجربه کردیم. خیلی از خطاهایی را که ما انجام دادیم، به آنها می گوییم که انجام ندهند. اگر برویم آنجا و بخواهیم سیستم ولایت فقیه را پیاده کنیم:
-ولیّ فقیه آنجا چه ارتباطی باید با ولیّ فقیه ما داشته باشد؟ -آیا زیر نظر ولایت فقیه ما باید باشد؟ -آن وقت دیگر یک کشور نیست. -و یا رییس جمهورش باید حکم تنفیذش را از تهران بگیرد؟ -و یا مجلس خبرگان جدا داشته باشند؟ -و یا نه، یک نماینده در مجلس خبرگان ما داشته باشند؟ -اگر هم یک نماینده در مجلس خبرگان ما داشته باشد، باز هم دیگر کشور نیست، بلکه استانی از استان های ما ست. -اگر هم قرار است جدا باشد،چه؟... .
اینها را چطور می خواهیم حل کنیم؟ بحث نظام سازی که در کرمانشاه مطرح کردم همین است. ما باید حوزه و دانشگاهمان این فضا را تعریف کنند. در حالی که حوزه و دانشگاهمان به این فضا ورود پیدا نکرده اند*. در حالی که در غرب یک مارکس یک نظریه می دهد که هشتاد سال در شوروی همه باید بر مبنای نظریه های او بروند سر کار.... .
وقتی صحبت از تریبون های آزاداندیشی و راحت صحبت کردن می شود، ما آن را با عقده خالی کردن اشتباه می گیریم. با دعواهای سیاسی اشتباه می گیریم. این ناراحت کننده است. باید منطقی برخورد شود. نباید در مقابل هم گارد بگیریم.... . تفکیک فضای عقلانیت و شعور را از شور بیخود بفهمید. امّا اگر هم شعور پشت سر شور بیاید، چنان اثری می گذارد که احدالنّاسی نمی تواند جلویش را بگیرد. قیام اباعبدالله(ع) هم بر مبنای عقلانیت است. چون با شعور آمیخته بوده، محکم شده است و تا امروز پایدار مانده است.... . اسلام هم در هر صورت هیچ باکی از نظر مخالف ندارد.