صنعت جدید
جمعه, ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۰، ۱۰:۱۴ ق.ظ
سلام دوستان عزیز
میدانیم که ایهام عبارت است از به کار بردن یک لفظ در بیش از یک معنی. در شعر حافظ که به وفور از این صنعت استفاده شده، صنعت دیگری نیز به کار رفته که بنده آن را با اجازه اساتید فن "فرا ایهام" مینامم و آن آوردن یک لفظ و معنی در بیش از یک مفهوم است. به این بیت دقت کنید:
قدح به شرط ادب گیر زآنکه ترکیبش
ز کاسه سر جمشید و بهمن است و قباد
در اینجا -علی رغم آنکه در هیچکدام از الفاظ دوگانگی وجود ندارد- یک مفهوم ظاهری مفهوم دیگری را در باطن خود نهفته دارد. ظاهرا توصیه میکند "قدح را به ادب بگیر چون ترکیب آن از کاسه سر جمشید و بهمن و قباد است"، ولی باطنا میگوید "جمشید و بهمن و قباد با آن همه ادعا کجا رفتند؟ پس باده ات را بخور که روزگار ناپایدار است".
نظر شما راجع به این صنعت چیست؟ چه نمونه های دیگری را میتوانید مثال بیاورید؟
